تاریخ پس از اسلام هرارت" بخش ویک

ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩٔ ﺍﻋﺮﺍﺏ، ﯾﻌﻨﯽ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻗﺮﻭﻥ ﻭﺳﻄﯽ ﮐﺸﻮﺭ ﻫﺎﯼ ﺍﺭﻭﭘﺎﯾﯽ، ﻫِﺮﺍﺕ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻧﯿﺸﺎﺑﻮﺭ، ﻣﺮﻭ ﻭ ﺑﻠﺦ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﭼﻬﺎﺭ ﻗﺴﻤﺖ {ﭼﻬﺎﺭ ﺭﺑﻊ} ﺍﯾﺎﻟﺖ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺑﻮﺩ. ﻫﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﺩﻝ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﻧﯿﺰ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﻀﻞ ﺑﯿﻬﻘﯽ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺧﻮﺩ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ» :ﺩﺭ ﺳﻨﻪ ﺛﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﺭﺑﻊ ﻣﺎﺋﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺗﺎ ﻫﺮﺍﺕ ﺭﻓﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺍﺳﺖ.« ﺩﺭ ﻧﺰﻫﺔﺍﻟﻘﻠﻮﺏ ﺍﺛﺮ ﺣﻤﺪﺍﻟﻠﻪ ﻣﺴﺘﻮﻓﯽ ﺁﻣﺪﻩﺍﺳﺖ: »ﻫﺮﺍﺕ ﻫﻮﺍﯾﯽ ﺩﺭ ﻏﺎﯾﺖ ﻧﯿﮑﻮﯾﯽ ﻭ ﺩﺭﺳﺘﯽ ﺩﺍﺭﺩ، ﻭ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﺷﻤﺎﻝ ﻭﺯﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺧﻮﺷﯽ ﺁﻥ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ: ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺳﺮﺯﻣﯿﻨﯽ ﺧﺎﮎ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻭ ﺑﺎﺩ ﻫﺮﺍﺕ ﻭ ﺁﺏ ﺧﻮﺍﺭﺯﻡ ﮔﺮﺩ ﺁﯾﻨﺪ ﻣﺮﮒ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﮐﻢ ﺍﺳﺖ ... ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺩﺭ ﺣﯿﻦ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﻠﮑﺎﻥ ﻏﻮﺭ ﺩﻭﺍﺯﺩﻩ ﻫﺰﺍﺭ ﺩﮐﺎﻥ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺷﺶ ﻫﺰﺍﺭ ﺣﻤﺎﻡ ﻭ ﮐﺎﺭﻭﺍﻧﺴﺮﺍ ﻭ ﻃﺎﺣﻮﻧﻪ ﻭ ﺳﯿﺼﺪ ﻭ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻭ ﻧﻪ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻭ ﺧﺎﻧﻘﺎﻩ ﻭ ﺁﺗﺶﺧﺎﻧﻪ ﻭ ﭼﻬﺎﺭﺻﺪ ﻭ ﭼﻬﻞ ﻭ ﭼﻬﺎﺭ ﻫﺰﺍﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺮﺩﻡﻧﺸﯿﻦ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ ... ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻧﺠﺎ {ﻫﺮﺍﺕ} ﺳﻼﺡﻭﺭﺯ ﻭ ﺟﻨﮕﯽ ﻭ ﻋﯿﺎﺭﭘﯿﺸﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻗﻠﻌﻪﺍﯼ ﻣﺤﮑﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺷﻤﯿﺮﻡ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ. ﺑﺮ ﺩﻭ ﻓﺮﺳﻨﮕﯽ ﺷﻬﺮ ﺑﺮ ﮐﻮﻩ ﺁﺗﺸﺨﺎﻧﻪﺍﯼ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺭﺷﮏ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ. ﻭ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻗﻠﻌﻪٔ ﺍﻣﮑﻠﺠﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ ﻭ ﻣﺎﺑﯿﻦ ﺁﺗﺸﮑﺪﻩ ﻭ ﺷﻬﺮ، ﮐﻨﯿﺴﻪٔ ﻧﺼﺎﺭﯼ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ.« ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﻫﻢ ﻣﺮﮐﺰﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ ﺗﺤﺖ ﻧﻔﻮﺫ ﮐﻠﯿﺴﺎﯼ ﻧﺴﺘﻮﺭﯼ ﻭ ﻫﻢ ﭘﺎﯾﮕﺎﻩ ﻣﻬﻢ ﺗﺼﻮﻑ، ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺯﺍﻫﺪﺍﻧﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﯽﺭﻓﺖ. ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﺍﺯ ﭘﯿﺮﻭﺍﻥ »ﻧﻘﺸﺒﻨﺪﯾﻪ« ﻭ »ﭼﺸﺘﯿﻪ«، ﺍﻧﺠﻤﻦﻫﺎﯼ ﺍﺧﻮﺕ ﺻﻮﻓﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻭ ﺻﺪﺍﺭﺕ ﻋﻈﻤﯽ ﺭﺳﯿﺪﻩﺍﻧﺪ